SUBORDINADAS ADVERBIALES -Ut (+indicativo): Ut
primum tuba signum datum est, milites ad arma concurrerunt. -Ubi
(+indicativo): Quod, ubi
Caesar comperit, in Galliam se recepit. -Postquam, post... quam,
posteaquam, postea... quam (+indicativo): Postquam toga indutus processit Cincinnatus, dictatorem eum legati
gratulantes salutant. -Antequam, ante… quam, priusquam,
prius… quam (+indicativo): Hostes
non prius fugere destiterunt, quam ad flumen Rhenum pervenerunt. -Cum: *+indicativo:
Cum Caesar in Galliam venit, ibi
factiones erant. *+pretérito
imperfecto de subjuntivo (cum histórico): Cum uxores non haberent, Romulus invitavit ad spectaculum ludorum
nationes vicinas urbi Romae. *+pretérito pluscuamperfecto de
subjuntivo (cum histórico): Romani,
cum duas clades in Hispania accepissent, statuerunt exercitum augere. -Dum: *+indicativo: “mientras
que”: Homines dum docent, discunt. *+subjuntivo: “hasta que”: Delectu perfecto, consules paucos dies morati sunt, dum socii venirent. -Quod
(+indicativo): Nam propter
frigora, quod Gallia sub Septentrionibus posita est, frumenta in agris
matura non erant. -Quia
(+indicativo): Ego primam tollo
quia nominor leo. -Quoniam
(+indicativo): Draconis igitur
leges, quoniam videbantur acerbiores, tacito Atheniensium consensu
oblitteratae sunt. -Cum
(+presente o pretérito perfecto de subjuntivo): Tibi, cum amicus sis, pecuniam meam mandabo. -Ut (+subjuntivo): Rutilium
legatum cum expeditis cohortibus praemisit ad flumen ut locum castris
antecaperent. -Ne
(+subjuntivo): Caesar ad Lingones
litteras nuntiosque misit ne eos frumento iuvarent. -Quo
(+subjuntivo, si hay una palabra comparativa en la subordinada final): Studet
quo doctior fiat. En la oración principal aparecen generalmente los siguientes adverbios correlativos: ita, sic.
-Ut (+indicativo): Ut referunt, ita refero. -Sicut (+indicativo): Haec sicut exposui, ita sunt.
-Quo/quanto quisque/quis... eo/tanto (cuanto más... tanto más...) en conexión con sendos comparativos: Quo quisque est fortior, eo prudentior. -Ut quisque... ita (cuanto más... tanto más) en conexión con sendos superlativos: Ut quisque est vir optimus, ita difficillime esse alios improbos suspicatur. En la oración principal aparecen los siguientes adverbios correlativos: ita, sic, tam, tantum, adeo, eo, usque. También pueden aparecen los adjetivos is, tantus, talis. -Ut
(+subjuntivo): Odium
paternum erga Romanos sic Hannibal conservavit, ut numquam vivus id
deposuerit. Fuit Cimon tanta
liberalitate ut numquam in suis hortis custodem imposuerit. -Ut non (+subjuntivo): Erat ea
sagacitate ut decipi non posset. En la oración principal aparecen generalmente los siguientes adverbios correlativos: tamen, attamen, nihilominus (sin embargo). -Ut (+subjuntivo): Ut venias, manebo tamen in foro. -Cum (+subjuntivo): Cum
te nimium laudes, tamen nec bella nec puella es. -Quamquam (+indicativo): Romani,
quamquam itinere et proelio fessi erant, tamen Metello obviam procedunt. -Etsi
(+indicativo o subjuntivo): Caesar,
etsi multis rebus in Italiam revocabatur, tamen constituerat nullam
partem belli in Hispania relinquere. -Etiamsi
(+indicativo o subjuntivo): Hi,
etiamsi magno aestu fatigati erant, tamen imperio paruerunt. -Licet (+subjuntivo): Fremant omnes licet, dicam quod sentio. -Quamvis (+subjuntivo): Quamvis callidus sis, tamen deceptus es. 8.
CONDICIONALES: -Si: *+indicativo (condicional
real): Convincam te si negas. *+presente o pretérito perfecto de subjuntivo (condicional posible):
Si credas, erres.
Si credideris, erraveris. Rex
tibi filium sine pretio reddet, si per te pacem impetraverit. *+pretérito perfecto o pluscuamperfecto de subjuntivo (condicional irreal): Si crederes, errares. Si credidisses, erravisses. Rex tibi filium sine pretio redidisset, si per te pacem impetravisset. -Nisi (“a no ser que, a menos que, si no”): *+indicativo (condicional
real): Rex tibi filium cum
pretio reddet, nisi per te pacem impetravit. *+presente o
pretérito perfecto de subjuntivo (condicional posible): Rex
tibi filium cum pretio reddet, nisi per te pacem impetraverit. *+pretérito perfecto o pluscuamperfecto de subjuntivo (condicional irreal): Rex tibi filium cum pretio redidisset, nisi per te pacem impetravisset. |